Podzieleni, Neal Shusterman

Podzieleni, Neal Shusterman

Wydawnictwo Papierowy Księżyc

Liczba stron: 445 

Antyutopii na rynku jest coraz więcej i choć ich liczba nie jest oszałamiająca, to mimo wszystko od czasu do czasu można zauważyć powtarzające się motywy, które – według niektórych – miejsca raczej mieć nie powinny. Niestety, podobieństwa zdarzają się i choć po antyutopie sięgam bez większego zawahania, to coraz częściej szukam oryginalności. Książek, których opis całkowicie mnie oczaruje i pozwoli myśleć, że czegoś takiego jeszcze nie było i że właśnie na to czekałam. Niewiele jest takich powieści, których opis powoduje, że ledwo mogę usiedzieć na miejscu z podekscytowania wynikającego z jak chęci jak najszybszego przeczytania danej powieści. Jak było w przypadku „Podzielonych”? Intensywnie. Myślałam o tej książce praktycznie non stop, przy każdej wizycie w księgarni czy w empiku podchodziłam do półki z książką Neala Shustermana tylko po to, aby potrzymać ją w dłoniach, gdyż jej przeczytania ogromnie nie mogłam się doczekać. 

Druga Wojna Domowa, zwana także Wojną Moralną toczyła się głównie wokół jednej sprawy – praw reprodukcyjnych. Aby doszło do porozumienia pomiędzy obrońcami życia a zwolennikami wolnego wyboru ustanowiono szereg poprawek w konstytucji, zwanych Kartą Życia, wraz z którymi wszystko uległo zmianie. Od tej chwili dziecko pomiędzy trzynastym a osiemnastym rokiem życia mogło zostać poddane podzieleniu, czyli aborcji z „mocą wsteczną”, z tą różnicą, że życie dziecka się nie zakończy, gdyż jego przeszczepione narządy będą żyły w innych. Kiedy natomiast można zostać wysłanym na podzielenie? Cóż, dokładnie wtedy, gdy jego rodzice uznają, że dane dziecko jest „nieprzydatne” lub po prostu sprawia kłopoty. Wówczas mogą „pozbyć się” go w sposób legalny i całkowicie akceptowany przez społeczeństwo. Z tego miejsca poznajemy losy trójki bohaterów, którzy zostali wysłani na podzielenie. Connora, który sprawia swoim rodzicom zbyt wiele kłopotów; Risy, wychowanki domu dziecka, której talent jest zbyt mały, aby opłacało się utrzymać ją przy życiu oraz Leva, który jest dziesięciorodnym, a jego podzielenie przybierze postać ofiary złożonej Bogu. 

Co jest w tej książce naprawdę dobre, to sam fakt, że nie trzeba długo czekać na rozwinięcie akcji, gdyż wystarczy tylko kilka stron, aby ukazały się naprawdę ciekawe i wciągające wydarzenia. Dla niektórych może to być zdecydowanie zbyt szybko, jednak ja bardzo się cieszę, że nie musiałam przewracać kartek w oczekiwaniu na to, aż wreszcie zacznie dziać się coś ciekawego i w zasadzie już od pierwszych stron zostałam porwana przez historię, która całkowicie mnie pochłonęła. Co lepsze – z biegiem akcji tempo wcale nie traci na znaczeniu, „Podzieleni” toczą się tym samym rytmem, który nie zwalnia i nie powoduje znużenia oraz nie przyspiesza niespodziewanie, nie wywołując tym samym w czytelniku zmęczenia.

„Był kiedyś taki czas, krótko po uchwaleniu Karty Życia, że kontenery takie jak ten kusiły dziewczyny takie jak ona. Zdesperowane dziewczyny, które porzucały niechciane noworodki na śmietnikach. Stało się to tak powszechne, że nie uznawano tego więcej za wiadomość wartą opublikowania – stało się to codziennością”.

Przyznaję, że Neal Shusterman szczerze zaskoczył mnie pomysłem na tę powieść, przez co opis – jak już wyżej wspomniałam – sprawił, że miałam ochotę zdobyć tę książkę jak najszybciej, aby móc zacząć ją czytać. W temacie oryginalności nie mogę autorowi zarzucić absolutnie niczego, gdyż nigdy wcześniej nie spotkałam się z podobną historią, jednak w kwestii projektu jest niestety trochę inaczej. Antyutopie przedstawiają wizję społeczeństwa przyszłości i z reguły nie ma większego problemu, aby móc sobie wyobrazić przyszłość w dany sposób. „Podzieleni” natomiast sprawiają pod tym względem trochę problemów, bo za nic nie jestem w stanie sobie wyobrazić, żeby rodzice po trzynastu latach opiekowania się własnym dzieckiem i kochania go, nagle zdecydowali się na podzielenie, co jest niestety zabiegiem nieodwracalnym. Brakuje mi troszkę realności w tej kwestii, choć doskonale zdaję sobie sprawę z tego, że jest to fikcja, jednak chciałabym nie mieć problemów z wyobrażeniem sobie takiej przyszłości, dzięki czemu za realizm mogłabym pokochać tę książkę jeszcze bardziej.

Uwielbiam być świadkiem ewoluowania charakterów postaci podczas czytania danej powieści. Pod tym względem „Podzieleni” spełniło moje oczekiwania całkowicie, gdyż podczas czytania ostatnich stron zastanawiałam się, jakim cudem to są wciąż ci sami bohaterowie, których poznałam na samym początku?! Nie wszyscy ulegli diametralnym zmianom, tym absolutnie nie jestem zdziwiona, jednak postacie, u których owa zmiana nastąpiła, zdecydowanie w korzystny sposób wyeksponowała ich charaktery. Naturalnie można spotkać w tej książce bohaterów, którzy irytują, być może nie przez cały czas, jednak w sytuacjach, w których z zadziwiającą łatwością przychodzi im komplikowanie sobie sytuacji, w której się znaleźli lub po prostu utrudnianie sobie podjęcia kolejnych kroków, jednak w gruncie rzeczy nie sposób ich nie polubić – nawet tych, którzy charakterem odpychają i utrudniają życie innym postaciom. 

Ile warte jest ludzkie życie? Kto i jakie prawo ma decydowania o tym, kiedy powinien nastąpić jego kres? Autor porusza w swojej powieści wiele problemów, z czego praktycznie wszystkie z nich to kwestia sporna i zdecydowanie nienadająca się na krótszą dyskusję. Znajduje się tutaj, wspominany z resztą nie jeden raz, temat aborcji, tak bardzo kontrowersyjny i będący nie raz przedmiotem ostrej dyskusji. Problem religii, być może zbyt mocno ingerującej w życie człowieka i momentami wręcz obsesyjna religijność. Kwestia ludzkiego życia jest głównym elementem „Podzielonych”, z czym wiąże się również zagadnienie człowieczeństwa, istoty ludzkości i niechcianych dzieci. Jak mogło dojść do tego, aby wartość ludzkiego życia stała się obiektem dyskusji i wątpliwości? Czy naprawdę jest nad czym dyskutować? Czy z biegiem lat aż tak bardzo zmieni się mentalność ludzka, że w ich serca wkradnie się chłód i obojętność? Choć doskonale zdawałam sobie sprawę z tego, że to fabularyzowana historia, nie byłam w stanie nie zadawać sobie takich pytań i nie zastanawiać nad tym, co w swojej powieści poruszył autor. Wizja świata przedstawiona jest tak zatrważająca, że nie sposób przejść obok tej książki obojętnie. 

„Widzisz, konflikt zawsze zaczyna się od jakiejś kwestii spornej – różnicy zdań, kłótni. Jednak zanim przerodzi się w wojnę, kwestia, której dotyczył spór nie jest już istotna, ponieważ rozchodzi się już tylko i wyłącznie o jedną rzecz: jak bardzo każda ze stron nienawidzi się wzajemnie.”

„Podzieleni” to idealny przykład na to, że wcale nie trzeba używać pięknego, wybitnie poetyckiego języka, aby pewną kwestię poruszyć tak, żeby wstrząsała, a w głowie pozostawiła zamęt. Bo, co jak co, choć Neal Shusterman mistrzem słowa nie jest, to swoją historię opisał w sposób naprawdę zadowalający. Momentami wręcz konieczne jest odłożenie książki na chwilę i przyswojenie tego, co się dopiero przeczytało, bo bez tego dalsza podróż może być niemożliwa. Choć w gruncie rzeczy odłożenie tej książki choć na drobną sekundę może okazać się niezłym wyczynem, biorąc pod uwagę fakt, jak niesamowicie ta historia wciąga i nie pozwala się oderwać. 

Myślę, że większe słowa zachęty z mojej strony są absolutnie niepotrzebne. Polecam zdecydowanie, bo choć znajduje się tutaj wiele szokujących momentów, a sama historia jest wstrząsająca, to autor nie stroni od dawki humoru i dowcipów. Mam nadzieję, że po drugą część będę mogła sięgnąć jak najszybciej i liczę na to, że autor szerzej poruszy w niej Drugą Wojnę Domową oraz same przyczyny jej wybuchu, bo mimo wszystko trochę brakowało mi rozwinięcia tego wątku.

Moja ocena: 8,5/10 

Wyzwanie: Czytam fantastykę.